Jaguar XK120 belangrijk eerste wapenfeit van de Britten

De Tweede Wereldoorlog had een grote impact op de Britse auto-industrie. Het in 1934 door William Lyons opgerichte SS Cars was in die tijd een van de belangrijkste Britse autoproducenten, wat in 1939 veranderde toen fabrieken van autofabrikanten en toeleveranciers werden omgebouwd om oorlogsvoertuigen te produceren.

SS Cars zette zijn expertise onder andere in om lichtgewicht militaire trailers te produceren. Ook produceerde het bedrijf zijspanmotoren voor verschillende toepassingen. Maar bovenal was SS Cars nauw betrokken bij de productie en reparatie van vleugels, brandstoftanks en staartstukken voor Whitley bommenwerpers en de legendarische Spitfires gevechtsvliegtuigen. 

Na de Tweede Wereldoorlog veranderde SS Cars zijn naam in Jaguar Cars Ltd. Volgens sommigen zou dit zijn omdat SS synoniem was komen te staan voor de Schutzstaffel van de nazi’s.

Jaguar XK120

Vervolgens ontwierp Lyons samen met chief engineer en technical director William Heynes in slechts drie maanden tijd de XK120, die zijn debuut had tijdens de Court Motorshow in Londen van 1948. De open tweezitter is gebaseerd op de Jaguar Mark V saloon.

De XK120 werd gebouwd om de nieuwe XK-motor onder de aandacht te brengen. Het was ’s werelds eerste in serie geproduceerde motor met dubbele bovenliggende nokkenassen en halfbolvormige verbrandingskamers. Uiteindelijk zou deze motor worden doorontwikkeld tot 1992 en ligt in onder meer de XJ-S en gerestaureerde Jaguars. 

De 3,4-liter produceerde in het begin 160 pk en de naam van de sportwagen verwijst naar de topsnelheid van 120 Engelse miles, oftewel 200 km/u. Daarmee was de XK120 voor die tijd de snelste productieauto ter wereld.

De bedoeling van Jaguar was dat de open tweezitter een gelimiteerd productiemodel zou zijn en daarom werd de fraaie carrosserie in eerste instantie van aluminium gemaakt, met daaronder een frame van essenhout zit. De vraag bleek echter veel groter dan verwacht, waarna Jaguar besloot om vanaf 1950 de carrosserie van de XK120 van staal te maken. In totaal zijn er naar verluidt 242 exemplaren gebouwd met een aluminium carrosserie,.

Het succes van de XK120 was mede te danken aan de voor die tijd schappelijke prijsstelling. Bij de introductie kostte de sportwagen 1.263 Britse pond zonder opties. Omgerekend en inflatiegecorrigeerd zou dat nu ongeveer 50.000 euro zijn.

Succes op het circuit

De XK120 verwierf ook faam dankzij zijn prestaties buiten de gebaande paden. De Coupe des Alpes werd vanaf 1950 door het koppel Ian en Pat Appleyard in de drie daaropvolgende jaren zonder strafpunten afgelegd. Ook wonnen zij in 1951 de Tulpenrally alsmede de RAC Rally.

In die tijd was Jaguar ook bijzonder succesvol op het circuit. De Britten verschenen in 1950 aan de start van de 24 van Le Mans met drie licht gemodificeerde XK120’s. Een daarvan lag lange tijd op de derde plaats totdat de versnellingsbank na 20 uur de geest gaf. De andere twee eindigden op de twaalfde en vijftiende positie.

Jaguar proefde de overwinning en 1951 verscheen het met de Jaguar C-type aan de start. De racewagen had alleen de 3,4 liter en voorwielophanging overgenomen. De C-type won dat jaar de race en zou tot en met 1957 Le Mans domineren.

Massaproductie XK120

Vanwege het succes van de XK120 besloot Jaguar over te schakelen op massaproductie. Een groot aantal van de auto’s werd verkocht in de Verenigde Staten, wat Jaguar hielp om daar een van de toonaangevende geïmporteerde merken te worden. 

Naast een roadster met open dak kwam er ook een coupe met vast dak op de markt en begin 1953 volgde er een cabrioversie met een opvouwbaar canvas dak. Verder kregen kopers de mogelijkheid om de XK120 te voorzien van een krachtigere motor die 210 pk produceerde.

Tussen 1948 en 1953 zijn er in totaal naar verluidt 12.061 exemplaren van de XK120 gebouwd. In 1954 werd de XK120 opgevolgd door de XK140.