Circuit van Zandvoort viert zijn 75e verjaardag

De eerste race in Zandvoort met echte sportwagens werd gereden op 3 juni 1939. Dat was nog niet op het circuit zoals we dat nu kennen, maar vond plaats op een tijdelijk stratencircuit dat in de duinen was aangelegd. 

De races op het stratencircuit trokken duizenden mensen buiten Zandvoort en de burgemeester besloot destijds om een echt permanent circuit aan te laten leggen. Een jaar later werd dit plan realiteit en nog eens twee jaar daarna gingen de eerste arbeiders aan de slag met de bouw van het circuit.

De realisatie van het circuit kwam tot een abrupt einde door de Tweede Wereldoorlog en de invasie van Duitsland. De Duitsers braken Zandvoort af om de Atlantikwall te kunnen bouwen, een muur van ruim 5.000 kilometer die het voor de geallieerden lastig maakte om in Zandvoort te landen. Meer dan 40 hotels, 600 woningen, een deel van het net opgebouwde circuit van Zandvoort en de Zandvoortse watertoren werden gesloopt.

Alle puin die met de sloop van Zandvoort was gemoeid werd eerst gebruikt voor een weg die zou dienen voor een parade van de overwinnaars van de Tweede Wereldoorlog.

Eerste en voorlopig laatste F1-race in Zandvoort

Na het einde van de Tweede Wereldoorlog werd het plan voor de bouw van een circuit weer afgestoft. De ‘overwinnaarweg’ werd gebruikt als basis van het nieuwe circuit. Bij de races rijden de coureurs dus over een onderdeel van de geschiedenis van Nederland.

Nadat de bouw van het circuit was afgerond vond onder de naam Grand Prix van Zandvoort in 1948 de eerste race plaats. Dit eerste evenement trok meer dan vijftigduizend toeschouwers. De winnaar was een blauwe Maserati waar de Thaise prins Bira in reed.

Vervolgens maakte het circuit In de periode van 1952 tot 1985 onder de naam Grote Prijs van Nederland deel uit van het officiële Wereldkampioenschap Formule 1.

Hoewel de F1 in Zandvoort floreerde waren er ook donkere momenten. In 1970 verongelukte de Britse Piers Courage en was er veel kritiek op het circuit. In 1972 besloot een commissie dat het vanwege de veiligheid niet langer verantwoordelijk was om Formule 1-races te houden op het circuit van Zandvoort, waarmee het einde ingeluid leek te worden.

Een jaar later werd er echter toch weer geracet in Zandvoort, maar de vreugde was van korte duur. De Britse coureur Roger Williamson schiet in een van de eerste rondes van de baan en verbrandt levend in zijn wagen. Na dit ongeluk neemt de gemeente van Zandvoort veiligheidsmaatregelen om de F1-race te behouden.

Een aantal jaren later volgt in 1979 het volgende probleem voor het circuit. Inwoners van de badplaats klagen over geluidsoverlast. Hoewel de races een hoop inkomsten opleverden voor de gemeentekas en de horeca, vond een deel van de inwoners de geluidshinder buitensporig. 

Het zorgt jarenlang voor onzekerheid of de race op Zandvoort nog door zal gaan. Sponsors haakten daardoor af en de schulden lopen dermate hoog op dat in 1985 het doek valt voor de F1-race in Zandvoort.

Formule 1 op Zandvoort sinds 2020

Na een aantal grote aanpassingen aan het circuit werd er vanaf 1995 weer officieel geracet in Zandvoort. Helaas geen Formule 1, maar sportwagens uit de Formule 3 mochten het proberen. Toch waren daarmee niet alle problemen van de baan. Ook nu klaagden inwoners van Zandvoort over geluidsoverlast, maar bleef men racen.

Naast de Formule 3 werd in het seizoen 2006/2007 ook de A1 Grand Prix in Zandvoort gereden. Dit was een wereldkampioenschap waarbij, in tegenstelling tot het presenteren van een team, coureurs deel uitmaakten van een land. Onder andere Jos Verstappen deed mee aan dit kampioenschap.

Ondanks deze sportieve successen op Zandvoort was de wens om een F1-race te organiseren niet verdwenen. Onder leiding van Prins Bernhard Junior, die mede-eigenaar is van het circuit, en oud f1-coureur Jan Lammers worden de voorbereidingen getroffen om deze droom waar te maken. In november 2018 ontvangen zij van de commissie de F1 een uitnodiging om een verzoek tot toelating in te dienen voor het Wereldkampioenschap in 2020.

Na het overwinnen van een aantal hordes, waaronder het financiële plaatje, de geluidshinder en milieurechtszaken, kreeg Zandvoort officieel groen licht. Als gevolg van de uitbraak van de coronapandemie ging deze race niet door en uitgesteld naar 2021. Met Max Verstappen als eerste winnaar kende het evenement een glorieuze start en is de verwachting dat de race ook de komende jaren op de F1-kalender staat.

Jaarlijkse oldtimer races

Niet alleen mogen coureurs in sportwagens hun kwaliteiten op het circuit laten zien, ook oldtimers zijn jaarlijks te vinden op de racebaan tijdens de Historic Grand Prix, een driedaags evenement dat jaarlijks wordt gehouden op het Circuit van Zandvoort. 

Met een openluchtmuseum, een tentoonstelling en een race met oldtimers is het een evenement dat ieder jaar veel toeschouwers trekt.